Opóźniony rozwój mowy
Opóźniony rozwój mowy to problem polegający na całkowitym braku pojawienia się kompetencji językowych u dziecka bądź ich zaistnieniu w niewystarczającym do swobodnej komunikacji stopniu. Dziecko dotknięte tym zaburzeniem rozumie kierowane do niego polecenia, jednak jego artykulacja oraz gramatyka wypowiedzi są nieprawidłowe.
Wyróżnia się dwa rodzaje opóźnionego rozwoju mowy i są to:
- samoistne opóźnienie rozwoju mowy (SORM) – pojawia się na skutek uwarunkowań środowiskowych lub genetycznych,
- niesamoistne opóźnienie rozwoju mowy (NORM) – wiąże się przede wszystkim z zaburzeniami rozwojowymi, których geneza bywa w niektórych przypadkach trudna do ustalenia.
Najczęstrze przyczyny opóźnionego rozwoju mowy dzielą się na:
- egzogenne
- brak motywacji do wystąpienia mowy
- nadmiar komunikatów słownych
- nieodpowiednie wzorce językowe w najbliższym otoczeniu
- endogenne
- uszkodzenia w obrębie ośrodkowego układu nerwowego
- niedorozwój umysłowy
- autyzm dziecięcy
- krwawienia śródczaszkowe
- inne uszkodzenia
Kiedy iść z dzieckiem do logopedy:
Bez wątpienia czynnikami, jakie powinny zwrócić uwagę rodziców i opiekunów oraz zmotywować do konsultacji u logopedy są m.in:
- wystąpienie etapu gaworzenia później, niż wskazuje norma, czyli mniej więcej po 9. miesiącu życia,
- ubogi zasób słownictwa,
- przedłużający się etap mowy dziecięcej i nieprawidłowa artykulacja,
- utrzymujące się długotrwale nieprawidłowe struktury gramatyczne w wypowiedziach oraz późne pojawienie się zdań prostych i złożonych,
- słaba pamięć słuchowa,
- trudności z zachowaniem ciągu przyczynowo – skutkowego podczas opowiadania historii.
Obserwując rozwój dziecka, zawsze należy mieć na uwadze, że przebiega on indywidualnie. Dlatego bazowanie na porównaniach względem rówieśników nie powinno być elementem kluczowym. Terapia opóźnionego rozwoju mowy zależy od przyczyny wystąpienia zaburzeń. Skupia się ona nie tylko na problemach z artykulacją, ale na kompleksowym wspieraniu rozwoju dziecka. Ośrodek mowy i ośrodek ruchu są bowiem zlokalizowane w mózgu blisko siebie, zatem występuje między nimi wzajemnie oddziaływanie.