Komunikacja alternatywna i wspomagająca
Komunikacja alternatywna i wspomagająca (ACC) to termin, który zawiera w sobie wszelkiego rodzaju niewerbalne metody porozumiewania się. Ich zadaniem jest zastępowanie lub uzupełnianie komunikacji.
Wyróżniamy następujące systemy komunikacji:
- manualne (oparte na gestach i ruchach rąk np. język migowy, fonogesty),
- graficzne (wizualne reprezentacje dźwięków, słów i pojęć np. piktogramy, pismo Blissa, PCS),
- dotykowe (wykorzystują zmysł czucia np. pismo Braille'a),
- łączone (wykorzystujące elementy z powyżej wymienionych np. Makaton, oparty na znakach manualnych i graficznych).
Nasze rozwiązania
Pracujemy zgodnie z podejściem PECS Pyramid. Ma on na celu nauczenie funkcjonalnej komunikacji poprzez stosowanie specjalnych strategii podpowiadania (nie stosuje się podpowiedzi werbalnych) i wzmacniania. Dziecko od początku buduje umiejętność inicjowania (traktuje wymianę jako prośbę), uczy się rozróżniać obrazki i konstruować zdania. W dalszej części nabywa umiejętność używania atrybutów, odpowiadania na pytania i komentowania.
Kiedy iść z dzieckiem do logopedy?
Należy mieć na uwadze, że komunikacja alternatywna i wspomagająca nie stanowi odpowiedniego rozwiązania dla wszystkich dzieci. Aby można ją było wdrożyć, wymagany jest określony poziom funkcjonowania intelektualnego oraz poznawczego. Ważne, aby mały pacjent rozumiał mowę otoczenia oraz był w stanie samodzielnie zastępować pojawiające się w jego myślach obiekty, znakami umownymi, takimi jak słowa, symbole, a także gesty.
Brak umiejętności oraz możliwości skutecznego komunikowania się z otoczeniem będzie powodował u dziecka zaburzenia emocjonalno – motywacyjne. W związku z tym należy możliwie jak najwcześniej zgłosić się do logopedy, celem umożliwienia maluchowi efektywne porozumiewanie się. Istotne jest także zaangażowanie rodziny w przebieg terapii, aby zapewnić wsparcie otoczenia oraz spotęgować szansę na powodzenie w zakresie integrowania się ze światem.
W przypadku, kiedy zaburzenia mówienia nie osiągnęły wymiaru zaawansowanego, trzeba traktować komunikację alternatywną i wspomagającą (ACC), jako element wspierający bardziej swobodne porozumiewanie się z otoczeniem.